Dutch 
English 
French 
German 
Spanish 
Portuguese 
Italian 
Russian 
Chinese 
Japanese 
Korean 
Indonesian 
Thai 
Vietnamese 
Arabic 
Turkish 
Hebrew 
Hindi 
1. Wat zijn hyperbare zuurstofkamers?
Hyperbare zuurstoftherapie (HBO) houdt in dat u 100% zuurstof inademt in een afgesloten ruimte waar de luchtdruk 1,5 tot 3 keer hoger is dan normaal (druk op zeeniveau). Deze omgeving verhoogt de partiële druk van zuurstof in het bloed en de weefsels: onder 3 atmosfeer kan het bloedplasma tot 20 keer meer zuurstof bevatten dan normaal (vergeleken met 21% zuurstof in normale lucht), zelfs zonder rode bloedcellen.
2. Bewezen werkzaamheid: door bewijs ondersteunde toepassingen
HBO-therapie wordt door belangrijke medische instanties (bijvoorbeeld de Undersea and Hyperbaric Medical Society, UHMS) erkend als eerstelijns- of aanvullende behandeling voor specifieke aandoeningen, ondersteund door gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT's) en klinische gegevens:
a. Decompressieziekte (DCS)
- Mechanisme:Hoge druk zorgt ervoor dat stikstofbelletjes (die ontstaan als duikers te snel opstijgen) weer in het bloed oplossen, waardoor weefselschade wordt voorkomen.
- Bewijs:De gouden standaardbehandeling voor DCS; zonder HBO leiden ernstige gevallen (bijv. letsel aan het ruggenmerg) vaak tot blijvende invaliditeit.
b. Koolmonoxidevergiftiging (CO)
- Mechanisme:HBO versnelt de verplaatsing van CO uit hemoglobine (CO bindt 200x sterker dan zuurstof) en vermindert hersenschade door oxidatieve stress.
- BewijsUit RCT's blijkt dat HBO de neurologische gevolgen op de lange termijn (bijvoorbeeld geheugenverlies en depressie) vermindert in vergelijking met standaard zuurstoftherapie, vooral bij ernstige gevallen.
c. Niet-genezende wonden
- Voorwaarden: Diabetische voetulcera, door straling veroorzaakte weefselschade en arteriële insufficiëntieulcera (waarbij de bloedstroom wordt belemmerd).
- Mechanisme:Een verhoogde zuurstofvoorziening van weefsel stimuleert de collageenproductie, bestrijdt infecties en bevordert angiogenese (de groei van nieuwe bloedvaten).
- BewijsDe Amerikaanse FDA keurt HBO goed voor deze wonden; meta-analyses tonen aan dat het de genezingssnelheid met 30-50% verhoogt bij niet-reagerende gevallen.
d. Andere op bewijs gebaseerde indicaties
- Acute traumatische ischemie (bijv. verbrijzelde ledematen met verminderde bloedstroom)
- Necrotiserende fasciitis (ernstige bacteriële huidinfectie)
- Lucht- of gasembolie (belletjes die bloedvaten blokkeren)
3. Beperkingen en misvattingen
HBO-therapie is geen wondermiddel—de werkzaamheid ervan hangt af van strikte naleving van medische richtlijnen. Veelvoorkomende misvattingen zijn onder meer:
a. “Het geneest kanker”
- Er is geen bewijs dat HBO als kankerbehandeling ondersteunt. Hoewel het door straling veroorzaakte weefselschade (een bijwerking van kankertherapie) kan verminderen, doodt het geen kankercellen en kan het zelfs de werking van sommige chemotherapiemedicijnen beïnvloeden.
b. “Het keert veroudering om of verbetert atletische prestaties”
- Beweringen over anti-veroudering (bijvoorbeeld het verminderen van rimpels) of het verbeteren van het uithoudingsvermogen missen wetenschappelijke basis. Studies tonen geen langetermijnvoordelen voor gezonde individuen; kortdurende zuurstofboosts verbeteren de atletische prestaties niet verder dan normale training.
c. “Het werkt voor alle chronische ziekten”
- HBO is niet effectief bij aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, autisme of chronisch vermoeidheidssyndroom. De UHMS wijst dit off-label gebruik expliciet af vanwege onvoldoende bewijs.
4. Veiligheidsoverwegingen
Als HBO wordt toegediend door getrainde professionals, is het veilig, maar er zijn wel risico's:
- Zuurstoftoxiciteit: Stuiptrekkingen of longschade als het zuurstofgehalte te hoog is (zeldzaam bij gecontroleerde druk).
- Barotrauma: Pijn aan het oor of de bijholten (zoals veranderingen in de luchtdruk in een vliegtuig) of longletsel door snelle drukveranderingen.
- Brandgevaar:100% zuurstof is zeer brandbaar: er zijn geen ontstekingsbronnen (bijv. aanstekers of elektronica) in de kamer toegestaan.
Conclusie
Hyperbare zuurstofkamers werk verrichten voor specifieke, op bewijs gebaseerde aandoeningen (bijv. DCS, CO-vergiftiging, niet-genezende wonden) bij gebruik onder medisch toezicht. Hun werkzaamheid is geworteld in goed begrepen fysiologische mechanismen en ze blijven een cruciaal hulpmiddel in de spoedeisende hulp en wondzorg. Hun gebruik voor onbewezen doeleinden (bijv. anti-aging, kankerbehandeling) is echter niet onderbouwd en potentieel riskant. Voor welke aandoening dan ook mag HBO alleen worden voorgeschreven door een specialist in hyperbare geneeskunde na een grondige evaluatie.
